عوارض فیزیوتراپی با برق که از آن با عنوان “الکتروتراپی“ نیز یاد شده، جزء مباحث مهم این حوزه محسوب می‌شود. در حالی که فرد به طور معمول از فیزیوتراپی با برق به عنوان آخرین گزینه بهبودی جهت کنترل درد و سایر علائم بیماری استفاده می‌کند، ولکن به هیچ وجه نمی‌توان از عارضه‌های آن چشم پوشی نمود. با این حال، بهتر است که پیش از پرداختن به عوارض فیزیوتراپی با برق تعریف واحدی از شیوه درمان الکتروتراپی ارائه بدهیم.
الکتروتراپی چیست و چه افرادی به سراغ آن می‌روند؟
نخستین پرسش مطرح در این مقوله به شمار رفته است. الکتروتراپی و یا فیزیوتراپی با برق، نوعی شیوه درمان محسوب گردیده که طی آن پالس‌های الکتریکی خفیف به سوی ناحیه مشکل دار هدایت می‌شوند.
به طور کلی، الکتروتراپی شامل طیف گسترده‌ای از شیوه‌های درمانی با استفاده از نیروی الکتریکی می‌باشد. فارغ از عوارض فیزیوتراپی با برق، استفاده از آن باعث کاهش درد، بهبود گردش خون، ترمیم بافت‌ها، تقویت ماهیچه‌ها و تسریع رشد استخوان‌ها در فرد بیمار می‌شود. و طبیعی است که تمام موارد فوق باعث بهبود عملکرد بدنی خواهند شد.
تاییدیه تجهیزات پزشکی الکتروتراپی از سازمان غذا و دارو (FDA)
نحوه عملکرد دستگاه‌های الکتروتراپی تقریبا خارج از مبحث مد نظر مقاله پیش روست. اما از آنجا که ما قصد داریم به مقوله عوارض فیزیوتراپی با برق بپردازیم، ذکر این نکته از واجبات است که تجهیزات و دستگاه‌های الکتروتراپی تحت تایید سازمان غذا و دارو (FDA) می‌باشند. با این حال که سازمان غذا و دارو مُهر بی خطر بودن بر روی دستگاه‌های الکتروتراپی زده، ولکن هرگز امنیت استفاده از آن‌ها را مورد آزمایش و بررسی قرار نداده است. جالب اینجاست که روند سازمان غذا و دارو نسبت به تایید تجهیزات و دستگاه‌های پزشکی بسیار سختگیرانه‌تر از داروهاست.
عوارض جانبی فیزیوتراپی با برق
استفاده از الکتروتراپی به وسیله واحدهای TENS تقریبا برای کثیری از افراد بلامانع بوده و بیماران به طور معمول عوارض فیزیوتراپی با برق را تجربه نخواهند کرد. با این حال، ذکر برخی نکات لازم و ضروری است.
ایمپالس‌های الکتریکی که یک واحد TENS تولید می‌کنند، ممکن است باعث ایجاد احساس گزگز، سوزن سوزن و یا حتی سوزش در ناحیه مورد نظر شود. بدین ترتیب، احتمال دارد که برخی بیماران در وهله نخست با این شیوه درمانی احساس راحتی نداشته باشند.
رایج‌ترین عارضه از سری عوارض فیزیوتراپی با برق به ایجاد تحریکات و یا بثورات پوستی بازمی‌گردد. این عوارض ممکن است بر اثر چسب و یا نوارهای نگهدارنده الکترودها ایجاد شود. بنابراین، اگر شما جزء آن دسته از افرادی هستید که پس از الکتروتراپی دچار قرمزی و یا حساسیت پوستی می‌شوید، از روش‌های هایپوآلرژنیک استفاده نمائید.
همچنین، استفاده بلند مدت از الکتروتراپی ممکن است باعث احساس سوزش در پوست شود. بنابراین، بهتر است راهنمایی و دستورالعمل‌های مربوط به طول دوره درمان را به منظور پیشگیری از مشکلات حاصله دنبال نمائید.
واحدهای TENS به هیچ وجه نباید بر روی نواحی بدخیم، زخم‌های سرباز و عفونت‌های پوستی قرار گیرند. در این صورت، احتمال کبودی، خونریزی و پیشروی عفونت وجود دارد.
یکی دیگر از عوارض فیزیوتراپی با برق به آریتمی قلب بازمی‌گردد. به همین دلیل، باید از قرار دادن واحدهای TENS بر روی قلب یا پیس میکر (باتری قلب) به شدت اجتناب ورزید. در این راستا، قرار دادن واحدهای TENS بر روی شکم بانوان باردار باعث آسیب احتمالی به جنین می‌شود. در واقع، به افراد دارای باتری قلب و بانوان باردار به طور معمول توصیه می‌شود از الکتروتراپی خودداری نمایند.
از سوی دیگر، قرار دادن الکترودهای الکتریکی بر روی برخی نواحی ممکن است خطرآفرین باشد. به عنوان مثال، قرار گرفتن الکترود بر روی گردن ریسک افت فشار خون را افزایش داده و باعث اسپاسم عضلانی می‌شود. و همچنین، قرار گرفتن واحدهای TENS بر روی چشم باعث افزایش فشار داخلی شده و احتمال آسیب به ناحیه مذکور را بالا می‌برد.
نکته: از قرار دادن واحدهای TENS به منظور درمان هنگام رانندگی به شدت اجتناب ورزید!
فواید فیزیوتراپی با برق
الکتروتراپی یکی از امیدوارکننده‌ترین روش‌های تسکین درد به شمار می‌رود. این روش به طور معمول بنا به طبیعی بودن، عاری از سم و دارو مورد استقبال بسیاری از بیماران قرار می‌گیرد. به همین دلیل است که بیماران تمایل دارند فارغ از عوارض فیزیوتراپی با برق سراغ این شیوه درمانی بروند و آن را برای جلسات محدود هم که شده، امتحان کنند.
بسیاری از ما نسبت به مواد شیمیایی سمی و درصد مواد تشکیل دهنده در داروها اشراف داریم. بنابراین، فردی که از دارو به منزله فروکش کردن آنی درد خود استفاده می‌کند، در دراز مدت شاهد اثرات منفی آن خواهد بود. طبیعی است که واحدهای TENS عاری از هرگونه مواد شیمیایی و سمی می‌باشند.
یکی از فواید فیزیوتراپی با برق آن است که استفاده از آن خلاف داروهای شیمیایی کل بدن را تحت تاثیر عوارض جانبی قرار نمی‌دهد. پدهای الکتریکی بر روی منبع درد و یا ناحیه دردناک متمرکز شده و سعی بر رفع آن می‌نمایند.
همچنین، شما قادر خواهید بود از واحدهای TENS دیجیتال خانگی به منزله درمان بهره ببرید. استفاده از دستگاه‌های پرتابل باعث شده تا عوارض فیزیوتراپی با برق کمتر پررنگ به نظر برسند. تنها کافی است تا واحدهای TENS را در نزدیکی منبع درد قرار داده و آن‌ها را بچرخانید تا احساس بهتری پیدا کنید.